فهرست مطالب
مقدمه 3
پرورش كرم ابريشم در ايران 3
نژادهاي كرم ابريشم 4
چرخه زندگي كرم ابريشم 4
اصول پرورش كرم ابريشم 5
پرورش كرم جوان 5
عمليات تفريخ 5
تغذيه كرم جوان 6
خواب كرمها 6
نظافت بستر 7
روش نظافت بستر 7
ضد عفوني با فرمالين 7
ضد عفوني با پودر كلر 8
پرورش كرم بالغ 8
شرائط محيطي جهت پرورش كرم بالغ 8
تغذيه كرم بالغ 9
تنيدن پيله و برداشت 9
تنظيم برنامه تنيدن 9
تدارك تجهيزات تنيدن 9
برداشت پيله 10
منابع 10
مقدمه :
پرورش كرم ابريشم با پيشينه 4500ساله درجهان مي باشد بدون شك پرورش كرم ابريشم در چين آغازشده است ابريشم و منسوجات ابريشمي از طريق جاده اي به نام جاده ابريشم به ساير نقاط حمل مي شد و به تركستان مي رسيد اين جاده ازشهرهاي جيحون سمرقند بخارا مرو طوس نيشابور دامغان گرگان ري و قزوين عبور مي كرد ودر آنجا به آذربايجان و بغداد موصل واستانبول مي رسيد وبقيه راه از درياي مديترانه مي گذشت اين راه باانشعابات فرعي به طوس و سواحل خليج فارس ودرياي عمان مي رسداهميت داد وستد ابريشم به حدي بود كه نمي توانست از سياست جهاني آن روز به دور باشد به ويژه اينكه بر سرنظارت واستفاده از حقوق راهداري قسمت هاي مختلف جاده ابريشم نيز در طول تاريخ جنگ هاي بسياري روي داده است تا مدت ها پس از كشف ابريشم راز تهيه آن درانحصار چين بود امپراطوران چين در طي قرون متمادي همواره سعي كردند تا اسرار تهيه آن را از جهانيان پنهان دارند حتي حكومت چين براي كساني كه مي خواستند راز تهيه ابريشم رابه خارج از كشور انتقال دهند مجازات مرگ تعيين كرده بود.كشور هند مانند ايران ازقديمي ترين كشورهايي است كه پرورش كرم ابريشم درآن رواج داشته است كشورهند توانسته پس از چين مقام دوم را درتوليد ابريشم احرازوآن راحفظ نمايد هند تنهاكشوري است كه درآن بطور سنتي ازچهارنوع كرم ابريشم استفاده مي شود(-كرم ابريشم توت خوار -كرم ابريشم تاسار -كرم ابريشم موگا -كرم ابريشم اري)-ضمنا90%كل محصول ابريشم اين كشور متعلق به كرم هاي ابريشم توت خوار است.
پرورش كرم ابريشم در ايران :
ايران به دليل موقعيت جغرافيايي كه دارد مهمترين كشور در مسير جاده ابريشم بود از زمان شروع پرورش كرم ابريشم در ايران اطلاع دقيقي دردسترس نيست ليكن گفته شده كه از قرن ششم تادهم ميلادي اين حرفه از مرو وگرگان به سرزمينهاي كرانه درياي خزر گسترش يافت ودوره توسعه ورشد اين صنعت درزمان صفويه بوده دراين دوره ايران سومين توليد كننده جهاني ابريشم ومنسوجات ابريشمي آن بزرگترين محصول صادراتي بودميزان توليد ابريشم دراين زمان را تا3000تن برآوردكرده اند عمدتا درگيلان ومازندران وخراسان اصفهان يزد كرمان وكاشان توليد مي شد اين مقدار هيچگاه درزمان هاي بعد حاصل نشده است.ابريشم را افريشم وبريشم وحرير وپرنيان وپرند هم مي گويند وبه عربي آنرا ابريسم نامند.
نخ ابريشم در ايران عمدتا در توليد فرش ها وقاليچه هاي ابريشمي وگليم و جاجيم مصرف مي شود ابريشم ممكن است براي تمام فرش چله پود خامه و يا گل فرش استفاده شود درگذشته پارچه هاي ابريشمي يكي از كالا هاي صادراتي بود وپارچه هاي بعضي از شهرهاي ايران نظير نيشابور همدان كاشان و يزد ازشهرت زيادي برخوردار بود درحال حاضر دربعضي ازاستان هابافته هايي ازجنس ابريشم توليد ميشود كه جزو صنايع دستي محسوب ميشوند
.نژاد هاي كرم ابريشم
كرم ابريشم به دوصورت وحشي واهلي ديده ميشود كرم ابريشم اهلي ياكرم پيله ازرده حشرات و راسته دوبالان ميباشد عوامل مختلفي در تعيين نژاد اين حشره تاثير دارند كه مهمترين آنهاعبارتنداز:
الف-تقسيمات نژادي بر حسب محل جغرافيايي آنها همانند نژاد ژاپني -چيني -اروپايي -كره اي –فرانسوي- گرمسيري وغيره...
ب- تقسيمات نژادي برحسب تعدادخواب دوران لاروي مانندنژادهاي سه خوابه-چهار خوابه-پنج خوابه
ج- تقسيمات نژادي برحسب تعداد نسل مانند نژادهاي يك نسله - دو نسله - چند نسله د- تقسيمات نژادي برحسب رنگ پيله مي باشد.-پيله زرد(داراي پاهاي زرد مي باشند)-پيله سفيد(داراي پاهاي سفيد مي باشند)
باتوجه به سابقه طولاني وكهن ايران درتوليد ابريشم نژادهاي مختلفي همچون نژاد خراساني -هراتي –كرمانشاهي- سبزواري-مالاوان – بغدادي درصنعت ايران مشهور بوده اند.
چرخه زندگي كرم ابريشم :
شامل جهار مرحله - تخم - كرم - شفيره – پروانه مي باشد .
تخم كرم ابريشم بيضي شكل واندام آن درنژادهاي مختلف متفاوت است غشايي روي آنرامي پوشاند كه داراي منافذ تنفسي بوده درانتها داراي سوراخ هرمي شكلي وجود دارد وزن وشكل تخم ها حتي دريك نژادمشابه ويكسان نبوده ومعمولا وزن آنها دراوايل تخمگذاري سنگين تر است وآنهايي كه در مراحل انتهايي تخمگذاري توليد مي شوند سبكتر مي باشد ولاروپس از رشد درون تخم با از بين بردن پوسته هاي اين قسمت از همان جا خارج مي شود رنگ تخم ها معمولا زرد روشن است معمولا پوسته تخم ها حاوي مواد چسبنده اي است كه باعث مي شود تخم ها پس از تخمگذاري توسط پروانه بر روي صفحه تخمگذاري تثبيت شده واز اتلاف آنها جلوگيري گردد دربرخي ازنژادها مانند نژاد بغدادي تخم ها برروي سطح خارجي ماده چسبنده دارند.
لارو كرم ابريشم از سه بخش تشكيل يافته است.- سر- سينه – شكم
سرازپوشش كتيني پوشيده شده وواجد شاخكها اندامهاي دهاني وچشم ها مي باشد شاخكها در دوسوي دهان قرار داشته و هر كدام داراي سه مفصل بوده واز اعضاي حسي مي باشند دهان از نوع ساينده بوده و داراي لب بالا ، آرواره هاي بالا ،ولب پاييني مي باشد آرواره هاي بالابرگهاي توت را با دانه هاي اره اي خود له مي كنند آرواره هاي پاييني با پالپهاي حسي مسوول حس چشايي مي باشند لب پاييني بين دو آرواره پايين قرار دارد ودربالا به يك جفت پالپ لبي كه اندام تنيدن نخ ابريشم دربين آنها قرار دارد منتهي مي شود درنتيجه وظيفه دهان نرم كردن غذا وتنيدن ابريشم است درقسمت فوقاني سرشش عددچشم ساده قرار دارد ودرنزديكي آنها پايه شاخكها ديده مي شود.
سينه از سه بند تشكيل يافته وهر بند شامل يك جفت پامي باشد هريك ازپاهاي سينه اي داراي سه مفصل مي باشند.
شكم كرم ابريشم درمرحله بلوغ داراي 9حلقه است ودردوران رشد پيش از بلوغ 11حلقه است كه در آخر اين دوره از رشد كرم سه حلقه انتهايي به هم پيوسته وتشكيل يك بند ياحلقه رامي دهند حلقه هاي سوم چهارم پنجم ششم وهمچنين حلقه آخرياحلقه نهم داراي ضمايمي به نام پاهاي كاذب بوده كه درحقيقت درحكم پاهاي شكمي كرم هستند بزرگترين آنها پاهاي آخرين بند شكمي مي باشد كه به نام پاهاي دمي معروف است.
اصول پرورش كرم ابريشم :
چنانچه اصول صحيح پرورش كرم ابريشم رعايت گرددمي توان به راحتي از يك جعبه تخم نوغان تا 40 كيلو پيله برداشت نموداين اصول عبارتست از:
مرحله دوم پرورش كرم بالغ ( كرم درشت )
پرورش كرم جوان ( ريزه داري):
عمليات تفريخ : كرمهاي تازه تفريخ شده را در گيلان مورچه مي نامند . تخم نوغان مانند يك موجود زنده است و براي دستيابي به نتيجه مطلوب كه همانا افزايش كميت و كيفيت پيله توليدي ميباشد ، لازم است در دوره تفريخ شرايط مناسبي را از حيث دما، رطوبت ، نور و تهويه براي آنها فراهم نمود . در اين راستا نكاتي كه از آغاز پرورش و تفريخ تخم ها بايد به آن توجه داشت عبارتند از:
پس از تحويل گرفتن جعبه تخم نوغان اگر مايليد تفريخ تخم ها در داخل همان جعبه هايي كه تحويل گرفته ايد انجام شود بايد آن را بطور افقي قرار داد تا تخمها روي هم انباشته نشوند حداقل هر روز يكبار نيز به آرامي تكان داده شود . ولي اگر قصد داريد تخم نوغان را در جعبه هايي همانند جعبه شيريني ( يا جعبه اي به همين اندازه) كه كف آن توسط يك ورق كاغذ پوشيده تفريخ نمائيد بايد تخمها را به آرامي و يكنواخت در آن بريزيد . از زمان تحويل گرفتن جعبه تخم نوغان تا شروع پرورش بايد جعبه تخم نوغان را ابتدا بمدت 3 روز در دماي (18-15 سانتيگراد) نگهداري نمود و سپس درجه حرارت محيط را تا زمان تفريخ در حد 25 درجه سانتيگراد ثابت نگه داشت. .بمنظور تسهيل در كار بهتر است در صورت امكان يك دماسنج همراه با رطوبت سنج تهيه كرده و در اتاق قرار دهيد .دقت شود تا نور آفتاب مسقيماً به تخم نوغان نتابد.
چنانچه هوا سرد باشد ميتوان از يك وسيله گرما زا ( بخاري ) استفاده نمود اما بايد توجه داشته باشيد كه اين وسيله بو و دود ندهد . بخاري حتماً بايد دود كش داشته باشد بايد مواظب بود كه اتاق خيلي گرم نشود. زيرا حرارت بالاتر از 25 درجه سانتيگراد مناسب نبوده و تخم نوغان بطور نا منظم تفريخ مي شود .
براي تامين روشنايي اتاق تفريخ بهتر است از لامپهاي مهتابي استفاده شود. اتاق تفريخ در شبانه روز بايد حدود 18 ساعت روشن باشد ( حدوداً از ساعت 4 صبح تا ساعت 10 شب ) روشنايي اتاق طي دوره تفريخ تا زمانيكه رنگ تخمها بصورت خاكستري روشن تغيير نمايند و يا اينكه يك تا دو تخم باز شده و كرم ريز خارج گردد لازم است سپس لامپ را خاموش كرده و روي جعبه يك پارچه سياه قرار مي دهند تا 2 روز در تاريكي مطلق قرار گيرد .بعد از اين مدت بايد تخم نوغانها حدود 4 ساعت ( از ساعت 8-4 صبح ) در معرض روشنايي قرار گيرند تا كرمها بطور يكنواخت تفريخ شوند .
درجه حرارت و رطوبت : سن اول 27 درجه سانتيگراد حرارت و 85% رطوبت .درجه حرارت و رطوبت : سن دوم 26 درجه سانتيگراد حرارت و 80% رطوبت .درجه حرارت و رطوبت : سن سوم 25 درجه سانتيگراد حرارت و 75% رطوبت .
تغذيه كرم جوان :
به منظور شروع خوب پرورش و تقويت بنيه كرمها بايد آنها را با مقدار كافي برگ توت با كيفيت تغذيه نمود .
برگ مناسب در سن اول : از شاخه هاي انتهاي درختان توت از اولين تا پنجمين برگ .
برگ مناسب در سن دوم :از شاخه هاي انتهاي درختان توت از اولين تا هفتمين برگ
برگ مناسب در سن سوم : از شاخه هاي انتهاي درختان توت از اولين تا دهمين برگ كه بصورت يك شاخه نرك يكساله است .
برگهاي چيده شده را بصورت مربع شكل برش دهيد . اندازه قطعات مربع معمولاً دو برابر طول كرم در هر سن است .برگدهي بايد به شكل صحيح انجام گيرد تا از انباشته شدن و اتلاف آن در بستر جلوگيري گردد معمولاً در شبانه روز سه وعده برگدهي انجام مي شود . مقدار برگدهي در سنين جواني به شرح ذيل است.
سن اول به ازاي هر جعبه تخم نوغان 5/1 كيلوگرم ( در هر وعده 5/1 تا 2 لايه برگدهي انجام ميشود )
سن دوم به ازاي هر جعبه تخم نوغان 5 كيلوگرم ( در هر وعده 2 تا 5/2 لايه برگدهي انجام ميشود.)
سن سوم به ازاي هر جعبه تخم نوغان 30 تا 35 كيلوگرم( در هر وعده 5/2 تا 3 لايه برگدهي انجام ميشود )
به همراه بزرگ شدن كرمها بايد سطح بستر آن نيز افزايش يابد تا كرمها بطور يكنواخت در سطح بستر پخش گردند.
افزايش سطح بستر براي سنين مختلف بشرح ذيل است
سن دوم : از 5/0 متر مربع شروع تا 5/3 متر مربع افزايش مي يابد
.سن سوم : از 5/3 متر مربع شروع تا 5/5 متر مربع افزايش مي يابد
خواب كرمها ( پوست اندازي ) :
خواب مرحله گذر از يك سن به سن ديگر است كه در آن كرمها ظاهراً بي حركت ميشوند ، اين مرحله را پوست اندازي كرمها يا اصطلاحاً خواب كرم ابريشم مي گويند .در اين مرحله كرمها همزمان به خواب نمي روند ، بنابراين در پايان هر سن لاروها پس از آنكه اطمينان حاصل شد بيش از 90% كرمها تغذيه نمي كنند و در شرف پوست اندازي هستند بايد اقدامات ذيل انجام گيردابتدا بايد بستر آنها را گسترش داد سپس با استفاده از آهك سرند شده بستر كرمها را آهك پاشي نمود. ميزان آهك پاشي بايد به اندازه اي باشد كه كرمها در آهك غوطه ور نگردند تا منافذ تنفسي آن مسدمد نشده و به حيات كرم آسيب وارد نيايد. آهك به سبب خاصيت گندزدايي و كاهش رطوبت بستر و خشكاندن برگهاي تغذيه نشده باقيمانده و در كاهش بيماريهاي كرم ابريشم و يكنواختي رشد لاروها بسيارمؤثر مي باشد.
نظافت بستر
به منظور پيشگيري از بروز هر نوع بيماري لازم است به نظافت و ضدعفوني محل پرورش توجه نمود قبل از شروع كار پرورش بهتر است بقاياي كرمها و فضولات چسبيده به در و ديوار اتاق پرورش جمع آوري شده سپس كليه وسايل و محيط پرورش شستشو شوند بعد از شستشو نيز با فرمالين و يا پودر كلر ضد عفوني گردند هدف از نظافت بستر حذف برگهاي باقيمانده و فضولات كرم ابريشم از روي بستر پرورش است . اين عمل قبل از خواب ، بعد از خواب و در نيمه دوره هر سن انجام پذيرد . عمل نظافت بستر با توري انجام ميگيردو بايد از صدمه به كرمها جلوگيري گردد و كرمهاي ضعيف و بيمار از بستر جمع آوري شده و در ظرف آب كلر كه قبلاً تهيه شده نگهداري شور . فضولات نيز از اتاق پرورش خارج شده و وسايل پرورش را تميز نمائيد.
روش نظافت بستر
بعد از انجام خواب كرمها وقتي بيش از 90% كرمها پوست اندازي نمودند لازم است توريهاي پلاستيكي كه داراي سوراخهاي متناسب با جثه كرم باشد، روي بستر پهن نموده و اولين وعده غذاييي هر سن روي توري داده ، اين عمل موجب ميشود كه كرمها براي تغذيه از سوراخهاي توري عبور نموده و روي آن شروع به تغذيه نمايند. با دو وهله برگدهي روي توري ، توري را مانند لوله كردن قالي به همراه كرم و برگهاي روي آن جمع آوري كرده و كنار بستر قرار داده و پس از نظافت بستر كرم وبرگ روي بستر قرار داده ميشود .
اين روش نظافت بستر داراي فوايد زير مي باشد:
اولاً آن دسته از كرمهايي كه به دليل بيماري و يا عقب ماندگي نتوانسته اند از توري بالا بيايند در زير باقي مانده و به سادگي از ديگر كرمها جدا مي شوند . ثانياً چون در هر مرحله برگدهي ، كرمها فقط مقداري از برگ را تغذيه مي نمايند و بقيه برگ در بستر باقي ميماند، و برگهاي باقيمانده به مرور نه تنها موجب تراكم بستر ميگردد، بلكه بدليل مخلوط شدن اين برگها با مدفوع كرم محيط مناسبي براي رشد عوامل بيماري زا بويژه قارچ و ابتلاي كرم به بيماريهاي گوناگون ميشود كه بدين ترتيب با نظافت بستر اين مشكل كاهش مي يابد.
ضد عفوني با فرمالين:
يك ليتر فرمالين 37% كه در بازار موجود است با 11 ليتر آب مخلوط كرده تا فرمالين 3% بدست آيد اين حجم محلول براي ضد عفوني 11 متر مربعمحل پرورش كفايت مي كند البته ضرورت دارد قبل از محلول پاشي كليه منافذ و سوراخها مسدود گردند و تا 24 ساعت درب و پنجره نيز بسته باشند و درجه حرارت اتاق نيز 25 درجه سانتيگراد باشد بهترين زمان مصرف فرمالين حدود دو هفته قبل از شروع كار است به هر حال فاصله مصرف فرمالين تا آغاز پرورش نبايد كمتر از 10روز باشد. بعلت بوي تند فرمالين بهتر است هنگام كار از ماسك استفاده شود و يا حداقل يك حوله خيس جلوي بيني و دهان گرفته شود.
ضد عفوني با پودركلر:
پودر كلر موجود در بازار سفيد رنگ و با بوي تند و با ماده موثر 60% تا 65% كلرين است. اين پودر اثر بسيار خوبي روي بيماريها دارد . هر 200 گرم از پودر را در 10 ليتر آب حل نموده و براي 10 متر مربع بكار بريد.پس از محاسبه سطح محل پرورش پودر لازم را داخل ظرفي ريخته و پس از اضافه كردن مقداري آب آن را خوب بهم بزنيد تا پودر حل شود سپس بقيه آب را اضافه كرده و مجدداً هم بزنيد تا محلول يكنواختي بدست آيدو با كمك سمپاش محلول پاشي نماييد. بايد توجه داشت كه محلول آماده شده بلافاصله مصرف گردد تا تبخير نشود.
عمليات شستشو و ضدعفوني قبل از پرورش تا حد زيادي موجب پيشگيري از بروز بيماريها ميشوداما ممكن است در طول پرورش نيز مجدداً لازم باشد ضدعفوني شود همچنين كف اتاقها ( تلمبار)، راهروها، درب هاي ورودي و محل نگهداري برگ ( برگخانه ) را مي توان با محلول كلر 1 درصد به فاصله هر چند روز يكبار محلول پاشي نمود . بهتر است جلوي درب ورودي محل پرورش ( تلمبار ) يك اسفنج آغشته به محلول آهك قرار گيرد تا افرادي كه داخل مي شوند كفشها را ضد عفوني نمايند. كرمهاي بيمار را در ظرف محتوي آهك بياندازيد. هرگز كرمهاي بيمار را به اطراف پرتاب نكنيد ، زيرا باعث گسترش آلودگي مي شوند.از جارو كردن كف محل هاي پرورش پرهيز كنيد زيرا گرد و غبار روي كرمهاي بستر مي نشيند. برگها و شاخه هاي توت كه از بستر روي زمين مي افتد نبايد براي تغذيه كرم استفاده شوند .هر چند روز يكبار كف اتاق پرورش ( تلمبار ) پودر آهك مخلوط با كلر پاشيده شود. مقدار پودر آهك مخلوط با كلر عبارت از 950 گرم آهك و 50 گرم پودر كلرين است.
پرورش كرم بالغ ( كرم درشت )
به سنين چهارم و پنجم دوره زندگي كرم ابريشم كرم بالغ گفته ميشود با توجه به تفاوتهايي كه بين كرم جوان و كرم بالغ از نظر شرايط پرورش و نحوه تغذيه وجود دارد شخص پرورش دهنده بايد با نحوه پرورش كرم بالغ به خوبي آشنايي داشته و بر پايه آن ، روش مناسب پرورش را انجام دهد بهترين مكان براي پرورش كرم بالغ سالنهاي بزرگ يا تلمبار هاي پرورش كرم بالغ است . اين نوع تلمبارها داراي بسترهاي پرورشي بصورت چند طبقه ( تا 3 طبقه روي هم ) در طول سالن و به عرض 5/1 متر مي باشد .اسكلت بسترها را مي توان از آهن يا چوب انتخاب نمود و كف بسترها هم بوسيله توري فلزي پوشانده مي شود
ارتفاع اولين طبقه از سطح زمين 20 سانتيمتر ، فاصله طبقه دوم از طبقه اول 80 سانتيمتر و فاصله طبقه سوم با دوم 50 سانتيمتر در نظر گرفته مي شود.اندازه بستر براي سن چهارم از 5/5 متر مربع شروع و تا 14 متر مربع و براي سن پنجم تا 25 متر مربع به ازاي هر يك جعبه تخم نوغان است.سطح كل لازم براي پرورش يك جعبه تخم نوغان 25 متر مربع است.
شرايط محيطي جهت پرورش كرم بالغ : كرم بالغ به حرارت و رطوبت زياد و شرايط نا مناسب تهويه حساس مي باشد و لذا رعايت حرارت، رطوبت و تهويه بموقع سالن يا تلمبار موجب سلامت كرمها و افزايش محصول پيله خواهد شد . حرارت و رطوبت لازم براي كرم بالغ در سن چهارم 25-24 درجه سانتيگراد و 75-70 درصد رطوبت و براي سن پنجم 24-23 درجه سانتيگراد و 70-65 درصد رطوبت مي باشد.تهويه هواي داخل سالن يا تلمبارهاي كرم بالغ ضروريست . زيرا با رشد كرمها و بالا بودن ميزان تغذيه به همان ميزان توليد حرارت ، دفع CO نيز زياد شده و اگر گردش هوا در روي بستر صورت نگيرد ، كرمهاي ضعيف ومستعد بيماري مي گردند .
تغذيه كرم بالغ :
جهت تغذيه كرم بالغ بايد از برگهاي همراه با شاخه استفاده نمود كيفيت برگ چيده شده مناسب و مقدار آن كافي باشدميزان برگ مناسب در هر وهله تغذيه مقداري است كه تقريباً بطور كامل به مصرف كرم ها رسيده و براي وهله بعدي برگدهي برگهاي كهنه در بستر باقي نمانده باشد - مقدار مناسب برگ توت براي سن چهارم 140 كيلوگرم و براي سن پنجم 800-750 كيلوگرم شاخه و برگ است .
نكاتي كه در تغذيه كرم بالغ بايد رعايت كرد :
1- در پرورش كرم بالغ از دادن برگهاي نارس به كرمها اجتناب نموده و سعي گرددد برگها رسيده و كامل باشند
2- از دادن برگهاي لطيف ( آن دسته از برگهاي نارس كه بر روي نركها ظاهر ميشوند و به آساني مي ريزند) و برگهاي خشبي ( نركها كه مقدار رطوبت آنها كمتر از 70% بوده و توسط فشار بين انگشتان به آساني شكسته شود ) و برگهاي در سايه رشد كرده و برگهاي گل آلوده و برگهاي خيس و باران خورده و برگهاي آغشته به مواد شيميايي و برگهاي آلوده به بيماري و آفات ( برگهاي مريض ) خودداري نمائيد .
تنيدن پيله و برداشت آن :
تنيدن پيله : مرحله تنيدن پيله آخرين مرحله پرورش كرم ابريشم و حساسترين مرحله از نظر بدست آوردن محصول فراوان با كيفيت مطلوب است.در طول تنيدن پيله بايد به دو نكته مهم توجه كرد:
1- تنظيم برنامه تنيدن پيله
2 - تدارك تجهيزات تنيدن پيله
تنظيم برنامه تنيدن پيله :
در اواخر سن پنجم كرمها بتدريج اشتهاي خود را از دست ميدهند ، طول بدن كوتاه و مدفوع نرم ميگردد ، كرمها سر و سينه خود را بالا نگه داشته و تارهاي ابريشمي ترشح مي كنندو براي يافتن مكان مناسب جهت تنيدن پيله به اطراف ميخزند. كليه اين علائم نشانه اين است كه كرم آماده تنيدن ميباشد. با توجه به اين علائم ابتدا بايد كرمهاي آماده را تاحد امكان جمع آوري نمود ، شرايط محيطي داخل تلمبار نيز بايد 25 درجه سانتيگراد و رطوبت 70% باشد.
تدارك تجهيزات تنيدن پيله :
وسايلي كه براي تنيدن پيله استفاده ميگردد بايد فراهم كننده فضاي راحتي براي كرمها باشد تا تعداد پيله ها دوبل به حداقل برسد. هوا براحتي در جايگاه تنيدن پيله جريان داشته و رطوبت به آساني از آن عبور نمايد، ارزان و با دوام باشد كه معمولاً از گياهان محلي كه داراي انشعاب برگي زياد بوده و بوي زننده اي نداشته باشد و يا از كاه و كلش خرد نشده ميتوان استفاده نمود .
برداشت پيله:
مناسبترين زمان برداشت پيله هنگاميست كه كرمها به شفيره تبديل شده و پوست آنها قهوه اي رنگ شود . در برداشت پيله سعي شود ابتدا پيله هاي ناجور ( پيله هاي شله رنگي و پوست پيازي ) و پيله هاي دوبل جمع آوري و جدا از پيله هاي سالم قرار گيرند ، ضروري است پس از برداشت پيله كركهاي روي آن با دست و يا با ماشين كرك گيري برداشت گردد .
منابع :
1- كرم ابريشم و بيماريهاي آن – نويسنده دكتر عزيز اسلامي – انتشارات دانشگاه تهران – 1375
2- راهنماي پرورش كرم ابريشم و كاشت درخت توت –ترجمه احمد حسن آبادي –انتشارات دانشگاه فردوسي - 1382
3- اصول پرورش كرم ابريشم نويسنده : حسين حسيني مقدم – انتشارات دانشگاه گيلان – 1384
4- سايت اينترنتي شركت سهامي پرورش كرم ابريشم ايران